Per 1 januari 2024 krijgen we te maken met een verbod op wegwerpbekertjes en –bakjes die kunststof bevatten, en wordt hergebruik de norm. Óók bij jou op werk. Maar voor gesloten instellingen en zorginstellingen gelden er uitzonderingen. Wij zetten alle informatie voor je op een rijtje!
In oktober 2018 stemde het Europese Parlement in met het verbod op Single Use Plastics, met als gevolg dat alle EU-landen dit uiterlijk op 3 juli 2021 in hun nationale wetgeving moesten hebben overgenomen. In Nederland is dit opgenomen in het “Besluit kunststofproducten voor eenmalig gebruik”. De nieuwste fase in Nederland gaat in twee stappen in:
- Per 1 juli 2023 gelden er nieuwe regels voor afhalen en bezorgen
- Per 1 januari 2024 gelden er nieuwe regels voor consumptie op locatie
Die laatste heeft impact op bijna iedereen: (zeer waarschijnlijk) zelfs bij jou op de werkvloer. Hoe dat precies zit en wat de uitzonderingen zijn, leggen we je hier uit.
Doel van de SUP wetgeving
Eerst even terug naar vóór 2018: waar kwam de noodzaak voor de SUP-wet vandaan? Maar liefst 80% van het zwerfafval dat in de zee belandt bestaat uit kunststofproducten. Het wegwerpplastic dat in de zee belandt, neemt jaarlijks toe. Dit milieuprobleem noemen we de plastic soep. De reden dat de plastic soep problematisch is, is dat plastic giftige stoffen bevat en dat het materiaal zeer langzaam afbreekt in de natuur. Voor dieren die in of bij de zee leven is dit erg gevaarlijk. Bovendien kunnen er plasticresten in voedsel terechtkomen. De Europese Unie heeft besloten in actie te komen en de oorzaak van de plastic soep te bestrijden.
Die plastic soep, daar willen we dus vanaf. En het is de bedoeling dat de SUP-wet ons daarbij gaat helpen: de verkoop en het gebruik van wegwerpproducten die kunststof bevatten wordt hiermee sterk beperkt. Alternatieve grondstoffen voor kunststoffen als polystyreen, polypropyleen, PLA en CPLA zijn bijvoorbeeld hout, palmblad, karton, bamboe en pulp. Bio-kunststoffen vormen dus geen geschikt alternatief.
Wat er per 1 juli 2023 verandert: beprijzen bij afhalen en bezorgen
De eerstvolgende stap zal jou, mits je geen horecaondernemer bent, vooral als consument raken: bij consumptie voor afhalen en bezorgen ga je als klant betalen (prijzen zijn zelf door de ondernemer te bepalen) voor jouw wegwerpbeker of –bakje als deze plastic bevat. Denk aan het frietbakje in de snackbar. Ook moet de horecaondernemer zelf een herbruikbaar alternatief met retoursysteem aanbieden óf een zelf meegebrachte beker of verpakking toestaan – dan hoef je dus ook niet voor jouw kunststof houdende verpakking te betalen.
De lokale horecazaak gaat ook meer betalen voor de verpakkingen. Leveranciers die de kunststof houdende wegwerpverpakkingen op de Nederlandse markt brengen (door productie of import) moeten namelijk al sinds begin dit jaar een extra opslag betalen aan de overheid die in veel gevallen aan de klanten zullen worden doorberekend.
Per 1 januari 2024 verbod op kunststof houdende wegwerpverpakkingen op locatie
De tweede stap in deze fase zal voor veel bedrijven en instellingen best wat voeten in de aarde hebben. Bij consumptie op locatie, en dat is dus ook gewoon in de lunchruimte of kantine bij jou op kantoor, is het gebruik van wegwerpbekers en –bakjes met plastic vanaf 1 januari 2024 geheel verboden (met uitzondering van hoogwaardig recyclebare alternatieven – maar dit is aan strenge regels gebonden en kan op dit moment enkel voor PET). Dat maakt een circulair systeem, waarbij bekers en verpakkingen retour komen voor hergebruik óf voor hoogwaardige recycling verplicht.
Uitzonderingen voor de zorg en gesloten instellingen
In de patiëntenzorg geldt een uitzondering op het verbod van wegwerp. Dat heeft te maken met veiligheid en hygiëne en geldt niet in openbare ruimtes van een zorginstelling of gesloten instelling, zoals het bezoekersrestaurant. In de regel geldt deze uitzondering voor instellingen met SBI-code 86 of 87.
Als jij in een zorginstelling werkt, is de kans dus groot dat jullie worden ontzien. Ook op plekken binnen de organisatie waar hergebruik wél veilig en hygiënisch kan worden toegepast, al wordt er wel benadrukt dat dit overal waar mogelijk de voorkeur heeft.
Wat mag je verder nog verwachten?
Als gevolg van de SUP-wet heb je al van alles zien veranderen. Op hygiëneproducten, tabaksproducent en drinkbekers zie je bijvoorbeeld al een tijdje een voorschrift met recycle informatie staan. Er zijn ook bedrijven die al voorlopen op de volgende fasen: de doppen die vastzitten aan plastic drankflesjes heb je bijvoorbeeld vast al voorbij zien komen, maar zijn pas vanaf 2024 verplicht. Voor plastic drinkflessen gaan bovendien hogere recyclingdoelstellingen gelden per 2025 (77%) en 2029 (90%).
Meer weten?
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat lanceerde in april dit jaar hun nieuwe kennisplatform: minderwegwerpplastic.nl. Hierop is veel informatie te vinden over welke regels er wanneer gaan gelden en vind je vast ook het antwoord op jouw vragen. Wil je aan de slag met het verduurzamen en toekomstbestendig maken van jouw verbruiksartikelen? Wij helpen je graag! Neem gerust even contact met ons op.